کتاب‌ها

«خانه و جهان» عنوان رمانی از رابیندرات تاگور است که در فهرست کتاب‎های توصیه‌شده روزنامه‌های گاردین و دیلی‌تلگراف نیز آمده است. تاگور، شاعر و نویسنده اهل بنگال هند بود که از استقلال هندوستان در برابر استعمار انگلیس، دفاع می‌کرد. او این کتاب را برای اولین بار در سال 1915 منتشر کرد، یعنی همان سالی که گاندی را دید و پس از آن، همواره در زمره دوستان نزدیک او باقی ماند. جنبش استقلال‌طلبی هند که به رهبری گاندی، حدود سه دهه و به شیوه‌ای غیرخشونت‌آمیز، مقاومت کرد، تازه سه سال پس از انتشار این کتاب آغاز شد ولی حال و هوای [...]

لازم به ذکر است که پیشینه این بحث در مجمع عمومی سازمان ملل، به 18 سال پیش از تاریخ این سمینار بازگشته و برنامه مذکور را درواقع باید دنباله سلسله نشست‌هایی دانست که پیشتر در این خصوص برگزار شده بودند. به عبارتی دیگر، توجه به ابعاد اجتماعی مسکن از 56 سال پیش آشکارا به دغدغه‌ای جهانی تبدیل شده و کماکان مورد بحث است. خروجی مکتوب نشست سال 1975، با این‌که چند دهه از زمان انتشارش می‌گذرد و به لحاظ ساختاری نیز، با منطق یک گزارش تدوین شده یعنی بسیاری از مباحث آن در حد بسیار کلی یا اشاره، یاد شده‌اند ولی [...]

با ورق زدن صفحه اول و خواندن معرفی‌نامه کوتاهی از نویسنده، پای حوزه تخصصی معماری به میان می‌آید. نویسنده کتاب، مهندس معمار و استاد دانشگاه معماری و مشاور هنرهای سنتی سرخ‌پوستان در آمریکا بوده است... در فهرست مشخصات کتاب، تعلق آن به دسته «خاطرات» قید شده است... گزیده متن درج‌شده در پشت جلد، یک کتاب عرفانی یا روان‌شناسی موفقیت و مثبت‌اندیشی و مفاهیمی از این دست را تداعی می‌کند. من اما با استناد به تجربه شخصی خودم از مطالعه این کتاب می‌گویم که یکی از معدود متن‌های اتنوگرافیک بسیار خوب به زبان فارسی است که تا به حال خوانده‌ام. متنی [...]

از آنجایی که این حوزه، در ایران هنوز چندان شناخته شده و مورد توجه نیست در این یادداشت، مرور نسبتا جامعی بر یکی از معدود کتاب‌ها و به عبارتی شاید قدیمی‌ترین آن‌ها در این حوزه صورت گرفته و همچنین کتاب دیگری در همین راستا به صورتی اجمالی‌تر معرفی خواهد شد. همان طور که اشاره شد، تبدیل شدن خانه به یکی از حوزه‌ها و دغدغه‌های جدی انسان‌شناسی، به پس از جنگ جهانی دوم و چرخش گفتمانی این رویکرد علمی بازمی‌گردد و به عبارتی از پس‌لرزه‌های آن محسوب می‌شود. بنابراین طبیعی است زمانی که در اینجا صحبت از «قدیمی» بودن یک منبع [...]

«تاریخچه مبلمان و طراحی داخلی» کتابی 253 صفحه‌ای از ادوارد لوسی اسمیت[1]، نویسنده، شاعر، گوینده و منتقد ادبی انگلیسی‌ِ ِ متولد 1933 است که در سال 1979 نوشته شده است. این کتاب را یلدا بلارک و پروین آقایی ترجمه و برای اولین بار در سال 1387 و توسط نشر فخراکیا روانه بازار کرده‌اند. چاپ دوم این کتاب که رفرنس‌های یادداشت حاضر نیز برگرفته از آن هستند، مربوط به 1390 است. کتاب شامل ده فصل، یک واژه‌نامه و نیز گالری تصاویر رنگی است. فصول آن به این شرح هستند: اول: مفهوم مبلمان، دوم: مصر باستان، آسیای غربی، یونان و رم، سوم: [...]

اصل کتاب در سال 2010 منتشر شده و ورژن فارسی آن 525 صفحه است. یک مقدمه و نوزده فصل مختلف را در خود جای داده که به ترتیب شامل این موارد هستند: فصل اول: سال، فصل دوم: محیط، فصل سوم: هال، فصل چهارم: آشپزخانه، فصل پنجم: ظرفشوی‌خانه و انباری مواد غذایی، فصل ششم: جعبه فیوز، فصل هفتم: اتاق پذیرایی و استراحت، فصل هشتم: اتاق غذاخوری، فصل نهم: زیرزمین و سردابه، فصل دهم: عبور، فصل یازدهم: اتاق مطالعه، فصل دوازهم: باغ، فصل سیزدهم: اتاق ارغوانی، فصل چهاردهم: پله‌ها، فصل پانزدهم: اتاق خواب، فصل شانزدهم: دستشویی، فصل هفدهم: رختکن، فصل هجدهم: اتاق [...]

موضوع اصلی کتاب، تاملی بر یک گذار تاریخی سریع است؛ گذاری که معماری خانه‌های ایرانی را ‌چنان دگرگون کرده که به گفته نویسنده، هیچ نسبتی بین آن و معماری پیش از آن قابل ردیابی نیست. حائری نمی‌خواهد تحلیل‌های رایج درباره شرایط موجود را بپذیرد و به این نکته صریحا در مقدمه کتاب اشاره می‌کند که «تنها با تکیه بر هرم افزایش جمعیت نمی‌توانیم هر اقدام تولید مسکن و رشد شهرسازی را توجیه کنیم.» (ص.1) او درواقع به دنبال چیستی و چرایی این گذار و چگونگی برون‌رفت از آنست. گذاری که حائری از آن صحبت می‌کند به گفته خودش، احساس «تعلق» [...]